İLETİŞİM

Örgüt Kuramlarına İlişkin Temel Kavramlar

• Örgüt: Birlikte çalışan insanların belirli bir amaç doğrultusunda yapılandığı, belirli bir düzen içinde işleyen sosyal bir yapı.
• Kuram: Belirli bir konu veya olgu hakkında genel geçer açıklamalar getiren, bu olgular arasındaki ilişkileri inceleyen ve sistematik bir şekilde düzenlenmiş bilgi ve düşünceler bütünü.
• Örgüt Kuramı: Örgütlerin yapısı, işleyişi, etkileşimleri ve performansları üzerine geliştirilen teorik kuramlar bütünü.
• Aktör: Belirli bir rol veya işlevi yerine getiren, etkileşim içinde bulunan birey, grup veya kurum.
• Yapı: Örgütün içindeki hiyerarşik düzen, görev dağılımı, iletişim kanalları gibi unsurların bütünü.
• Yorumsamacılık: Gerçekliğin insanlar tarafından sosyal olarak inşa edildiğini ve insanlar arasında değişebileceğini varsayan yaklaşım.
• Yapısalcılık: Sosyal yapılar, kurumlar ve ilişkileri oluşturan sistemlerin, kendisini oluşturan ögelerden ve bireylerin iradelerinden bağımsız, üstün ve egemen olduğunu, sistemin yapısının bu ögeler arasındaki ilişkilerden çıkarılabileceğini savunan yaklaşım.
• İşlevselcilik: Bir sistemin parçalarının, sistemin bütününe katkıda bulunduğunu ve sistemin işlevsel bir bütün olarak işlediğini savunan yaklaşım.
• Belirlenimcilik: Evrendeki her olayın ve olgunun belirli kanunlar veya kurallar çerçevesinde, bir nedensellik zinciri içerisinde meydana geldiğini ve doğadaki her şeyin birbirine kırılmaz bir neden-sonuç bağıyla bağlı olduğunu kabul eden, insanların davranışlarının dış etkenler tarafından belirlendiğini savunan yaklaşım.
• İradecilik: Bireylerin, kendi iradeleri doğrultusunda davranışlarını belirlediğini savunan yaklaşım.
• Yapılanma: Bir örgütün içindeki hiyerarşik düzen, görev dağılımı, iletişim kanalları gibi unsurların düzenlenmesi.
• Paradigma: Belirli bir bilim veya disiplinin kabul ettiği temel kurallar, ilkeler ve varsayımlar bütünü.
• Ontoloji: Varlık felsefesi, varlığın ne olduğu ve nasıl anlaşılması gerektiği ile ilgilenen felsefi disiplin.
• Gerçekçilik: Varlığın nesnel ve bağımsız olduğunu savunan felsefi görüş.
• Nominalizm: Genel kavramların gerçek varlıklar olmadığını, sadece isimlerden ibaret olduğunu savunan felsefi görüş.
• Etkileşimcilik: Gerçekliğin insanlar arasındaki etkileşimler sonucunda sosyal olarak inşa edildiğini savunan yaklaşım.
• Epistemoloji: Bilgi felsefesi, bilginin ne olduğu, nasıl elde edildiği ve doğruluğunun nasıl anlaşılması gerektiği ile ilgilenen felsefi disiplin.
• Pozitivizm: Bilginin sadece gözlemlenebilir olgularla elde edilebileceğini savunan ve bilimde deneysel yöntemleri benimseyen felsefi görüş.
• Post Pozitivizm: Pozitivist bilim anlayışını kabul ederken, bilginin sadece gözlemlenebilir olgularla sınırlı olmadığını savunan felsefi görüş.
• Anti Pozitivizm: Pozitivist bilim anlayışını reddeden ve bilginin sadece gözlemlenebilir olgularla sınırlı olmadığını savunan felsefi görüş.
• Bilimcilik: Bilimsel yöntemleri ve araştırma tekniklerini benimseyen ve bilimsel bilgi üretmeyi hedefleyen yaklaşım.
• Yönetimcilik: Bilimsel bilgi üretiminin yanı sıra, yöneticilere de pratik rehberlik sağlama amacını taşıyan yaklaşım.
• Yönetim Gurusu: Yönetim alanında etkili ve öncü kişiler olarak kabul edilen uzmanlar.
• Yönetim Modası: Belirli bir dönemde popüler olan, yönetim alanında hızla yayılan ancak uzun vadeli etkisi olmayan yönetim yaklaşımları.
• Kanıtlara Dayalı Yaklaşım: Bilimsel araştırmalara dayanan, deneysel verilere ve kanıtlara dayalı yöntemleri benimseyen yaklaşım.
• Katılımcı Akademisyenlik: Akademik çalışmalarda, katılımcıların deneyimlerine ve görüşlerine değer veren ve onları sürece dahil eden yaklaşım.
• Gerçekçi Pozitivist: Gerçekçi bir ontolojiyi ve pozitivist bir epistemolojiyi temel alan yaklaşım.
• Etkileşimci Post Pozitivist: Etkileşimcilik ve post-pozitivist epistemolojiyi benimseyen yaklaşım.
• Nominalist Anti Pozitivist: Nominalist bir ontolojiyi benimseyen ve anti-pozitivist epistemolojiyi savunan yaklaşım.
• Eleştirel Gerçekçi Anti Pozitivist: Eleştirel bir gerçekçilik ve anti-pozitivist epistemolojiyi benimseyen yaklaşım.
• Koşul Bağlımlılık Örgüt Kuramları: Örgütlerin çevresi üzerindeki etkisi ve etkilenmesini belirleyici olarak ele alan kuramlar.
• Kaynak Bağımlılık Örgüt Kuramları: Örgütlerin kaynak bağımlılıklarını en uygun şekilde yönetebilecekleri stratejileri inceleyen kuramlar.
• Örgütsel Ekoloji Dayalı Kuramları: Örgütlerin çevresi üzerindeki etkisi ve etkilenmesini belirleyici olarak ele alan kuramlar.
• İktisadi Kuramlara Dayalı Örgüt Kuramları: İktisadi kuramların örgütlerin yapısı ve işleyişi üzerindeki etkilerini inceleyen kuramlar.
• Yeni Kuramsal Kurama Dayalı Örgüt Kuramları: Yeni kuramsal yaklaşımları temel alan örgüt kuramları.
• Postmodern Örgüt Kuramları: Postmodernizmin temel felsefi ilkelerini benimseyen örgüt kuramları.
• Eleştirel Yönetim Çalışmalarına Dayalı Örgüt Kuramları: Eleştirel yönetim çalışmalarının temel ilkelerini benimseyen örgüt kuramları.

Örgüt Kuramlarının Temel Konuları

Örgüt kuramları genel olarak örgütlerin anlaşılması ve açıklanmasına odaklanan bir çalışma alandır. Bu doğrultuda örgüt kuramlarının ilgilendiği temel konular şunlardır:

• Örgüt ve kuram kavramları üzerinde durularak örgüt kavramıyla ne kastedildiği, kuram bilmenin neden önemli olduğu, örgüt kuramının örgütlerle hangi açıdan ilgilendiği gibi tartışmalar.
• Örgütlenme biçimlerinin örgütleri oluşturan bireylerin tutum ve davranışlarını nasıl etkilediği.
• Örgütü oluşturan bireylerin kişilik özellikleri ve eylemlerinin örgütün amaçlarına katkılarının liderlik vb. yollarla nasıl ortaya çıktığı ve örgütlenme biçimlerini nasıl etkilediği.
• Örgütlerin performans, başarı ve hayatta kalma konusundaki durumları.
• Örgütler ve örgütlerin kültürel, politik, teknolojik vb. çevre unsurları arasındaki karşılıklı etkiler.